Những cụm từ như “Năm của máy tính Linux” hay đại loại vậy có lẽ sẽ chẳng bao giờ xuất hiện trên thị trường. Điều này có nghĩa máy tính Linux không có chút sức bật nào? Hoàn toàn không nhé! Máy tính chạy hệ điều hành Linux vẫn tuyệt vời.
Khi nào mới là “Năm của máy tính Linux”?
Dirk Hohndel, người đứng đầu Linux và là kĩ sư công nghệ mã nguồn mở của Intel dự đoán rằng vào năm 1999, Linux sẽ chiếm lĩnh thị trường máy tính và thay thế Windows.
Hai thập kỉ sau, chúng ta vẫn chờ đợi. Mỗi năm, chúng ta đều mong chờ sự bùng nổ của Linux, nhưng chẳng có gì xảy ra cả. Trên thị trường hiện nay, PC và laptop chạy hệ điều hành Linux chỉ chiếm 2% trong khoảng hơn 2 tỷ máy tính đang được sử dụng. 2% đó rơi vào con số khoảng 4 triệu máy. Số liệu hiện tại có thể cao hơn, tuy nhiên, cũng chỉ vào khoảng 4.5 triệu máy thôi.
Tuy vậy, Linux vẫn chễm chệ, vững chãi trên thị trường: hơn 70% website được phát triển dựa trên hệ điều hành này, hơn 92% server chạy trên nền tảng Amazon EC2 có sử dụng Linux. Cả 500 siêu máy tính nhanh nhất thế giới đều đang chạy hệ điều hành Linux. Hệ điều hành này vẫn luôn có mặt trong smartphone của bạn, cho dù nó chạy Android hay iOS. Hiện nay, trên thế giới có khoảng hơn 2.5 tỷ điện thoại Android.
Bất kì thiết bị thông minh nào trong nhà bạn hầu hết đều được nhúng Linux.
Linux thống trị cả lĩnh vực công nghệ chứ không phải riêng thị trường máy tính.
Tại sao chỉ có 2%?
Có những người còn chưa từng nghe đến Linux, hoặc là họ không biết và không quan tâm hệ điều hành này hoạt động như nào. Có những người dùng Mac và tưởng máy chạy Windows theo “cách của Apple” và những chủ sở hữu Chromebook tưởng rằng máy của họ chạy hệ điều hành Android. Tuy nhiên không phải ai cũng biết, cả Android và Chrome OS đều được xây dựng từ Linux kernel.
Hầu hết mọi người (kể cả những người yêu thích công nghệ) đều không quan tâm mấy đến việc bên trong máy tính của họ chạy hệ điều hành gì. Tất cả những gì được để tâm nhất là phần cứng hoàn thiện, hiệu năng nhanh và thời lượng pin dài. Nói chung, họ muốn sở hữu một chiếc máy không hề kém cạnh bất cứ ai ngoài kia.
Tất nhiên, vẫn có những ngoại lệ, đó là những người thật sự để tâm đến công nghệ máy tính. Họ sẽ quyết định mua máy dựa theo nhu cầu sử dụng thật sự, nhưng đây chỉ là thiểu số. Thậm chí, những người sử dụng Linux trong đây còn là thiểu số của thiểu số.
Có những lý do sau khiến người dùng quyết định không lựa chọn Linux:
- Chơi game: Mặc dù khả năng chơi game của Linux đã được cải thiện rất nhiều những năm qua, nhưng người dùng vẫn có nhiều lựa chọn hơn trên Windows.
- Linux không chạy một phần mềm cố định: Khó sử dụng Photoshop, AutoCAD hay Microsoft Office, đây chính là nguyên nhân khiến nhiều người băn khoăn. Họ không thích sử dụng những phần mềm khác thay thế hoặc chạy bằng giả lập Wine.
- Sợ giao diện dòng lệnh mới: Họ không muốn làm quen với những thứ mới.
- Không muốn khác biệt: Người dùng muốn sử dụng những thứ mà gia đình và bạn bè mình đều dùng.
- Không quan tâm: Họ không biết đến những thứ như phần mềm miễn phí hay mã nguồn mở.
- Không muốn thay đổi: Người dùng chỉ muốn an phận làm việc thôi.
Phần cứng có phải câu trả lời?
Dell và HP là hai công ty cung cấp phần cứng được cài sẵn Linux từ năm 2007 và 2004. System76 đã được thiết kế đặc biệt cho những dòng máy tính và laptop cao cấp từ năm 2005. Có một làn sóng mới sử dụng hệ điều hành Linux trên các mẫu máy tính, ví dụ nhưng dòng máy siêu mạnh Tuxedo và dòng giá tốt Pine64.
Munich là một thành phố nổi tiếng chuyển đổi từ Windows sang Linux vào năm 2004 và rồi đổi trở lại 10 năm sau đó. Hiện tại, họ đang trong quá trình quay về với Linux.
Ai sử dụng Linux?
Những người dùng hệ điều hành Linux thường là:
- Những người ủng hộ lâu năm hoặc dùng theo sở thích
- Những người làm trong lĩnh vực công nghệ thông tin
- Những người sở hữu máy tính quá cũ, không thể chạy được Windows.
- Hội đồng, chính quyền, doanh nghiệp hay các tổ chức xã hội.
- Những người thích phần mềm mã nguồn mở, phần mềm miễn phí và tính riêng tư.
- Người dùng vì tò mò.
- Lập trình viên, hầu hết tất cả lập trình viên.
2% đã đủ quan trọng chưa?
Linux không thống lĩnh thế giới máy tính, nhưng vấn đề này có là gì. Sau tất cả, đây là hệ điều hành mang tầm cỡ toàn cầu. Linux thực sự điều khiển tất cả mọi thứ liên quan đến Internet, từ hàng không vũ trụ, tàu ngầm hạt nhân cho đến xe hơi tự lái. Tóm lại, đây là một hệ điều hành tuyệt vời. 2% thị trường máy tính chẳng qua chỉ là cái phẩy tay nhẹ nhàng của ông lớn này thôi.
