Cách đây khoảng chục năm, đa phần mọi người đều nghĩ rằng việc ẩn các hoạt động trực tuyến chỉ dành cho những người hoạt động bất hợp pháp, tội phạm. Nhưng đặt trong bối cảnh hiện tại, những suy nghĩ này đã trở nên lạc hậu. Với sự xuất hiện tràn lan của tội phạm mạng, quyền riêng tư trực tuyến bị xâm phạm nghiêm trọng thì việc che giấu các hoạt động trực tuyến đã trở thành yêu cầu thiết yếu của nhiều người dùng. Khi công nghệ, internet ngày càng tiên tiến và không ngừng được cải tiến theo thời gian thì các vấn đề bảo mật trực tuyến lại càng trở nên mong manh.
Người dùng ngày càng coi trọng và quan tâm nhiều hơn đến quyền riêng tư và bảo mật các dữ liệu cá nhân của mình. Gần đây, Quantrimang.com cũng nhận được những câu hỏi liên quan đến quyền riêng tư hay bảo mật dữ liệu kiểu như làm sao để duyệt web ẩn danh, làm sao để người khác không biết bạn like hay bình luận gì trên Facebook. Đặc biệt có một câu hỏi được hỏi rất nhiều lần đó là quản trị viên mạng có thể biết bạn đang truy cập website nào không? Nếu đã dùng chế độ ẩn danh thì admin mạng có biết bạn đang làm gì trên web không? Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm câu trả lời cho câu hỏi này nhé.
Nhân viên không quân Sgt. Jerome Duhan, một quản trị viên mạng thuộc Phi đội Truyền thông 97 của Hoa Kỳ. Ảnh chụp bởi phi công cao cấp Franklin R. Ramos.
Về lý thuyết, quản trị viên mạng có thể nhìn thấy những trang web bạn đang duyệt. Tất cả các yêu cầu duyệt web mà trình duyệt của bạn thực hiện đều đi qua máy chủ proxy/gateway, được quản lý bởi quản trị viên mạng. Họ có thể tạo log cho mỗi trang web bạn mở, hoặc sử dụng một số công cụ kiểu như Wireshark để tìm ra. Chế độ duyệt web ẩn danh chỉ không để lại các dấu vết của trình duyệt (như cookie, lịch sử, mật khẩu, dữ liệu điền trên form) trên máy tính chứ không thể ngăn được quản trị viên mạng phân tích hoạt động trên mạng của bạn.
Càng lưu ý hơn khi bạn sử dụng wifi, vì router wifi có thể lưu giữ các bản log, và người sở hữu wifi có thể xem những trang web bạn đã mở. Nếu dữ liệu đã bị mã hóa, họ vẫn biết được thời gian bạn mở trang web đó.
Ngoài quản trị viên mạng, còn có nhà cung cấp mạng, wifi cũng có thể xem lịch sử duyệt web của bạn, mọi trang web bạn đã truy cập trong khi kết nối bằng mạng, wifi của họ. Đặc biệt, nếu URL của những trang web đó chỉ có http:// và trang web không sử dụng mã hóa, quản trị viên mạng có thể hiểu tất cả dữ liệu bằng kỹ thuật packet sniffer, bao gồm cả mật khẩu đăng nhập, dữ liệu cá nhân… Nếu URL của trang web có https:// (giống như URL của Quantrimang.com) thì lưu lượng từ thiết bị của bạn đến website sẽ được mã hóa, admin sẽ không xem được nội dung cụ thể của trang web, nhưng nhà cung cấp wifi vẫn có thể xem được lịch sử duyệt web và tất cả các trang bạn ghé qua.
Có thể biết được gì từ dữ liệu duyệt web?
- Thời gian bạn kết nối với mạng
- Website bạn ghé thăm và URL cụ thể
- Thời gian bạn ở trên trang web đó
Nếu bạn kết nối mạng trên điện thoại, admin mạng, chủ wifi còn có thể biết được một số thông tin khác như: Nhật ký cuộc gọi được thực hiện qua mạng, nhật ký tin nhắn gửi bằng mạng internet/wifi, nội dung cụ thể của tin nhắn nếu nó không được mã hóa, các ứng dụng bạn đã sử dụng và thời gian bạn mở chúng.
Trên thực tế, quản trị viên mạng có rất nhiều việc phải làm, họ không rảnh để đi theo dõi cụ thể một cá nhân nào đang làm gì trong mạng mình quản lý. Nếu không muốn bạn truy cập website nào họ sẽ thực hiện chặn ngay trong cài đặt mạng. Trừ khi bạn làm việc trong một tổ chức/công ty đặc thù với những yêu cầu cụ thể, nghiêm ngặt về sử dụng Internet thì mọi hoạt động duyệt web đều sẽ bị kiểm soát gắt gao. Hoặc việc duyệt web của bạn có gì đó mờ ám, gây ảnh hưởng đến mạng/công ty họ mới đưa bạn vào blacklist và kiểm tra những hoạt động bạn thực hiện trên mạng mà thôi.
Nếu muốn admin mạng khó tìm ra những việc bạn đang làm trên mạng hơn thì bạn có thể sử dụng những phần mềm VPN đáng tin cậy, hoặc sử dụng trình duyệt TOR. Tuy nhiên, bạn sẽ phải đánh đổi tốc độ mạng, vì các phương pháp này thường khiến kết nối Internet bị chậm. Sử dụng VPN hay TOR cũng sẽ giúp dữ liệu của bạn an toàn hơn trước các hacker, tội phạm mạng khi kết nối vào những mạng wifi công cộng, mạng không được bảo vệ bởi mật khẩu hay những phương thức mã hóa mạnh.
Hi vọng những thông tin trên đã phần nào giải đáp được thắc mắc của các bạn về câu hỏi quản trị viên mạng có thể biết bạn đang truy cập website nào hay không.
