File XML là gì và cách mở nó như thế nào?

File có đuôi .xml là file Extensible Markup Language (Ngôn ngữ đánh dấu mở rộng – XML). Đây thực sự chỉ là các file văn bản thuần túy sử dụng thẻ tùy chỉnh để mô tả cấu trúc và các tính năng khác của tài liệu.

XML là gì?

XML là một ngôn ngữ đánh dấu được tạo ra bởi World Wide Web Consortium (W3C) để xác định cú pháp mã hóa tài liệu để con người và máy có thể đọc được. Nó thực hiện điều này thông qua việc sử dụng thẻ xác định cấu trúc tài liệu cũng như cách tài liệu được lưu trữ và vận chuyển.

Có thể dễ dàng so sánh nó với một ngôn ngữ đánh dấu khác mà bạn có thể quen thuộc — Hypertext Markup Language (Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản – HTML) được sử dụng để mã hóa các trang web. HTML sử dụng một tập hợp các ký hiệu đánh dấu được xác định trước (các code ngắn) mô tả định dạng nội dung trên một trang web. Ví dụ: code HTML đơn giản sau sử dụng thẻ để làm cho một số từ in đậm và một số từ in nghiêng:

This is how you make bold text and this is how you make italic text

Tuy nhiên, điểm khác nhau là XML có thể mở rộng được, nó không có ngôn ngữ đánh dấu được xác định trước như HTML. Thay vào đó, XML cho phép người dùng tạo biểu tượng đánh dấu riêng để mô tả nội dung, tạo một biểu tượng không giới hạn và tự định nghĩa. Đặc biệt, HTML là ngôn ngữ tập trung vào việc trình bày nội dung, trong khi XML là ngôn ngữ mô tả dữ liệu được sử dụng để lưu trữ dữ liệu.

XML thường được sử dụng làm cơ sở cho các định dạng tài liệu khác. Dưới đây là một số định dạng bạn có thể biết

RSS và ATOM đều mô tả cách ứng dụng đọc xử lý nguồn cấp web.
Microsoft .NET sử dụng XML cho các file cấu hình của nó.
Microsoft Office 2007 và các phiên bản sau này sử dụng XML làm cơ sở cho cấu trúc tài liệu. “X” trong định dạng tài liệu Word .DOCX xuất phát từ đây. Ngoài ra, nó cũng được sử dụng trong Excel (file XLSX) và PowerPoint (file PPTX).

Ưu điểm của XML

Sử dụng file XML có lợi vì nhiều lý do như:

Khả năng đọc

Đối với một nhà phân tích dữ liệu, dữ liệu phải dễ dàng truy cập và có thể đọc được. Các file XML dễ hiểu vì chúng sử dụng ngôn ngữ của con người với các từ thực tế thay vì ngôn ngữ máy tính. Ví dụ, tag name XML được xác định rõ ràng và có tác dụng giải thích về dữ liệu. Mỗi tag được đặt trước dữ liệu của nó, vì vậy thông tin được sắp xếp gọn gàng và có tổ chức. Ngoài ra, vì dữ liệu được trao đổi một cách đơn giản với ngôn ngữ đánh dấu XML, nên máy tính dễ dàng xử lý các file XML.

Khả năng tương thích

Các file XML tương thích với Java và hoàn toàn mang tính di động, có nghĩa là bạn có thể truy cập và di chuyển dữ liệu bất kỳ lúc nào và từ bất kỳ vị trí nào. Tất cả những gì bạn cần là các ứng dụng có thể xử lý XML, sau đó bạn có thể lưu trữ và truyền dữ liệu của mình.

Tùy chỉnh

Là một ngôn ngữ đánh dấu mở rộng, XML cho phép người dùng tạo các tag của riêng họ hoặc sử dụng những tag được tạo bởi người dùng khác. Nếu đang sử dụng tag từ những người dùng khác, bạn sẽ cần đảm bảo rằng các tag đang sử dụng ngôn ngữ tự nhiên của domain và chúng có các tính năng bạn yêu cầu. Người dùng có thể tạo số lượng tag không giới hạn trong XML.

Những cách sử dụng thường thấy của XML

XML có nhiều mục đích sử dụng trên nhiều trang web và ứng dụng. Một số cách sử dụng XML phổ biến bao gồm:

Xuất bản web

Với XML, người dùng có thể tạo và tùy chỉnh các trang web tương tác. Khi dữ liệu được lưu trữ bằng XML, bạn có thể thao tác nội dung cho nhiều người dùng hoặc nhiều thiết bị khác nhau. Bạn cần phải đảm bảo rằng mình sẽ kiểm tra việc xử lý bảng định kiểu trong suốt quá trình. Có thể hữu ích khi sử dụng bộ xử lý chuyển đổi ngôn ngữ biểu định kiểu có thể mở rộng, cho phép bạn chuyển đổi file XML thành những bố cục khác, chẳng hạn như HTML cho các trang web. Trong một doanh nghiệp, sử dụng XML theo cách này sẽ là công việc của nhà phát triển web.

Tác vụ web

XML có thể được sử dụng để tìm kiếm web và tự động hóa các tác vụ. Bằng cách này, XML kiểm tra thông tin trong file, điều này giúp bạn dễ dàng nhận được kết quả hàng đầu hơn khi bạn thực hiện tìm kiếm trên web. Ví dụ, nếu người dùng thực hiện tìm kiếm trên web cho tác giả có tên Jim Green bằng HTML, trang kết quả tìm kiếm có thể hiển thị những lần xuất hiện khác của cụm từ “green” ngoài tên tác giả. Nhưng nếu bạn sử dụng XML, các tìm kiếm trên web bị giới hạn ở thông tin bạn muốn, đó là thông tin được tìm thấy trong tag.

Các ứng dụng chung

Tất cả các loại ứng dụng đều có thể hưởng lợi từ XML vì nó cung cấp một phương pháp truy cập thông tin được sắp xếp hợp lý. Quá trình đơn giản này cho phép cả ứng dụng và thiết bị sử dụng, lưu trữ, truyền và hiển thị dữ liệu. Ví dụ, ở nơi làm việc, các kiến trúc sư và lập trình viên dữ liệu sử dụng XML hàng ngày.

Cách mở file XML

Có một vài cách bạn có thể mở file XML trực tiếp như mở và chỉnh sửa chúng bằng trình soạn thảo văn bản, xem file bằng các trình duyệt web nào hoặc sử dụng trang web cho phép bạn xem, chỉnh sửa và thậm chí chuyển đổi chúng sang các định dạng khác.

Sử dụng trình soạn thảo văn bản nếu làm việc thường xuyên với file XML

Vì các file XML thực sự chỉ là các file văn bản, bạn có thể mở chúng trong bất kỳ trình soạn thảo văn bản nào. Vấn đề là, rất nhiều trình soạn thảo văn bản — như Notepad — không được thiết kế để hiển thị các file XML với cấu trúc thích hợp của nó. Bạn có thể sử dụng Notepad để mở file XML và xem nhanh, nhưng có nhiều công cụ tốt hơn để làm việc với các file này. Để mở file XML trong Notepad, click chuột phải vào file XML bạn muốn mở, trỏ tới “Open with” trên menu ngữ cảnh, rồi bấm vào tùy chọn “Notepad”.

Lưu ý: Ví dụ ở đây chúng ta sử dụng trên Windows nhưng trên các hệ điều hành khác vẫn có thể thực hiện được. Hãy tìm trình soạn thảo văn bản bên thứ ba được thiết kế để hỗ trợ file XML trên các hệ điều hành khác.

File XML đã được mở nhưng bạn có thể thấy, nó mất hầu hết định dạng gốc và để toàn bộ nội dung vào hai hàng của tài liệu.

Mặc dù, Notepad hữu ích cho việc kiểm tra nhanh các file XML nhưng nó phá vỡ định dạng gốc của file. Hãy sử dụng một công cụ nâng cao hơn như Notepad++, nó sẽ làm nổi bật cú pháp và định dạng file theo cách mà nó đã được định dạng.

Dưới đây là file XML tương tự được mở trong Notepad++:

Xem thêm: Cách đọc file XML bằng phần mềm iTaxViewer

Sử dụng trình duyệt web để xem dữ liệu có cấu trúc

Nếu không chỉnh sửa file XML mà chỉ cần xem chúng thôi, thì trình duyệt bạn đang sử dụng rất phù hợp với công việc này. Và trên thực tế, trình duyệt mặc định của bạn có thể được thiết lập làm trình xem file XML mặc định. Do đó, click đúp vào file XML để mở nó trong trình duyệt.

Nếu không, bạn có thể click chuột phải vào file để tìm tùy chọn mở file bằng bất kỳ ứng dụng nào bạn muốn. Chỉ cần chọn trình duyệt web của bạn từ danh sách các chương trình. Ví dụ ở đây chọn Chrome.

Khi file mở ra, bạn sẽ thấy dữ liệu được cấu trúc gọn gàng. Nó trông không được đẹp như trong chế độ xem code được mã màu khi mở với Notepad++ nhưng tốt hơn khi mở với Notepad.

Sử dụng trình chỉnh sửa trực tuyến để xem, chỉnh sửa hoặc chuyển đổi file XML

Nếu thỉnh thoảng muốn chỉnh sửa file XML và không muốn tải trình soạn thảo văn bản mới hoặc nếu bạn cần chuyển đổi file XML sang định dạng khác, có một số trình chỉnh sửa XML trực tuyến phong phú sẵn có miễn phí. Các trang web như TutorialsPoint.com, XMLGrid.net và CodeBeautify.org đều cho phép bạn xem và chỉnh sửa các file XML. Sau khi đã thực hiện chỉnh sửa, bạn có thể tải file XML đã thay đổi hoặc thậm chí chuyển đổi file sang định dạng khác.

Ví dụ ở đây, chúng ta sẽ sử dụng CodeBeautify.org. Trang được chia thành ba phần. Ở bên trái là file XML bạn đang làm việc; ở giữa, bạn sẽ tìm thấy một số tùy chọn; ở bên phải là kết quả khi thực hiện thay đổi. Ví dụ, trong hình dưới đây, file XML đầy đủ nằm ở bên trái và chế độ xem dạng cây được hiển thị trong bảng kết quả sau khi chọn nut “Tree View“.

Hình ảnh dưới đây là các tùy chọn ở giữa, giúp bạn nhìn rõ hơn. Sử dụng nút “Browse” để tải file XML từ máy tính lên hoặc nút “Load URL” để kéo XML từ nguồn trực tuyến.

Nút “Tree View” hiển thị dữ liệu của bạn trong một cấu trúc cây được định dạng độc đáo trong ngăn kết quả, với tất cả các thẻ của bạn ở bên trái màu cam và các thuộc tính ở bên phải của các thẻ.

“Beautify” hiển thị dữ liệu của bạn với các dòng gọn gàng, dễ đọc trong ngăn kết quả.

Nút “Minify” hiển thị dữ liệu của bạn bằng cách sử ít khoảng trắng nhất có thể. Nó cố gắng để đặt tất cả mảnh dữ liệu trên một dòng. Kiểu hiển thị này rất tiện dụng khi làm file nhỏ hơn. Nó sẽ tiết kiệm một số không gian nhưng vẫn đọc hiệu quả.

Và cuối cùng, bạn có thể sử dụng nút “XML to JSON” để chuyển đổi định dạng XML thành JSON, nút “Export to CSV” để lưu dữ liệu dưới dạng file giá trị được phân cách bằng dấu phẩy hoặc nút “Download” để tải xuống bất kỳ thay đổi nào bạn thực hiện trong file XML mới.

Xem thêm: