Khi sử dụng Linux, bạn có thể cần biết chi tiết về hệ thống mình đang chạy hoặc thông số kỹ thuật phần cứng đang sử dụng. Là một người dùng Linux bình thường hoặc nhà phát triển phần mềm, điều quan trọng là bạn phải kiểm tra tính tương thích của hệ thống phần mềm hoặc phần cứng mà bạn muốn cài đặt. Dòng lệnh Linux chứa một số lệnh tích hợp để giúp bạn làm quen với nền tảng phần mềm và phần cứng sẽ làm việc. Hướng dẫn sau sẽ dạy bạn cách sử dụng tất cả các lệnh này.
Các lệnh và ví dụ được đề cập trong hướng dẫn này đã được thử nghiệm trên Ubuntu 20.04 LTS và Debian 10.
Hiển thị thông tin hệ thống cơ bản trên Linux Shell
Để biết thông tin cơ bản về hệ thống, bạn cần phải làm quen với tiện ích dòng lệnh được gọi là uname – viết tắt của unix name.
Lệnh uname
Lệnh uname đi kèm với nhiều switch. Lệnh cơ bản như được mô tả bên dưới chỉ trả về tên Kernel:
$ unameĐầu ra:
Như bạn có thể thấy, lệnh uname khi được sử dụng mà không có bất kỳ switch nào chỉ trả về tên kernel.
Xem tên Linux kernel
Khi muốn biết chính xác lệnh xuất tên kernel, bạn sẽ sử dụng lệnh sau:
$ uname -sĐầu ra:
Kết quả ở trên đã hiển thị Linux là tên kernel.
Xem bản phát hành Linux kernel
Để in thông tin phát hành của kernel, hãy sử dụng lệnh sau:
$ uname -rĐầu ra:
Lệnh trên đã hiển thị số bản phát hành Linux trong ví dụ
Xem phiên bản Linux kernel
Để tìm phiên bản kernel, hãy sử dụng lệnh sau:
$ uname -vĐầu ra:
Xem hostname nút mạng
Bạn có thể sử dụng lệnh sau để in hostname nút mạng:
$ uname -nBạn cũng có thể sử dụng lệnh sau cho cùng mục đích vì nó thân thiện với người dùng hơn:
$ uname --nodenameĐầu ra:
Cả hai lệnh sẽ hiển thị cùng một đầu ra. Xin lưu ý rằng hostname và tên nút có thể không giống nhau đối với các hệ thống không phải Linux.
Xem kiến trúc phần cứng máy (i386, x86_64, v.v…)
Để biết kiến trúc phần cứng của hệ thống bạn đang làm việc, vui lòng sử dụng lệnh sau:
$ uname --mĐầu ra:
Đầu ra x86_64 cho biết rằng tác giả đang sử dụng kiến trúc 64-bit. Đầu ra i686 có nghĩa là người dùng đang sử dụng hệ thống 32-bit.
Xem loại bộ xử lý
Để biết loại bộ xử lý bạn đang sử dụng, vui lòng sử dụng lệnh sau:
$ uname -pĐầu ra:
Kết quả này cho thấy rằng tác giả đang sử dụng bộ xử lý 64-bit.
Xem nền tảng phần cứng
Để biết nền tảng phần cứng bạn đang sử dụng, vui lòng sử dụng lệnh sau:
$ uname -iĐầu ra:
Trong trường hợp ví dụ, đầu ra giống với tên phần cứng của máy.
Xem thông tin hệ điều hành
Lệnh sau sẽ cho bạn biết tên của hệ điều hành bạn đang sử dụng:
$ uname -oĐầu ra:
Máy Ubuntu trong ví dụ đã hiển thị kết quả ở trên cho hệ thống.
Hiển thị tất cả thông tin của lệnh Uname
Các lệnh trên đã hiển thị thông tin hệ thống theo loại switch được sử dụng. Trong trường hợp bạn muốn xem tất cả thông tin hệ thống cùng một lúc, hãy sử dụng lệnh sau:
$ uname -aĐầu ra:
Bạn có thể thấy rằng đầu ra ở trên hiển thị danh sách đầy đủ thông tin hệ thống cho người dùng.
Hiển thị thông tin chi tiết về phần cứng
Ở đây, bài viết sẽ mô tả các lệnh, ngoài uname, được sử dụng để trích xuất thông tin phần cứng chi tiết của hệ thống:
Xem thông tin phần cứng với lshw
Tiện ích lshw cho phép bạn xem thông tin phần cứng quan trọng như bộ nhớ, CPU, ổ đĩa, v.v… từ hệ thống. Vui lòng chạy lệnh sau với tư cách là superuser (người dùng cấp cao) để xem thông tin này:
$ sudo lshwĐầu ra:
Kết quả ở trên là một phiên bản rất chi tiết của thông tin phần cứng hệ thống. Bạn cũng có thể xem tóm tắt thông tin phần cứng như được mô tả trong phần sau.
Tóm tắt ngắn gọn thông tin phần cứng
Để xem tóm tắt cấu hình phần cứng chi tiết, vui lòng sử dụng lệnh sau:
$ lshw -shortĐầu ra:
Kết quả ở trên là bản tóm tắt theo cột về cấu hình phần cứng dễ đọc hơn.
Tạo file HTML
Tiện ích lshw cũng cho phép bạn in profile phần cứng của mình ra file HTML dưới dạng superuser. Sử dụng lệnh sau cho mục đích này:
$ sudo lshw -html > [filename.html]Ví dụ:
$ sudo lshw -html > hardwareinfo.htmlĐầu ra:
File HTML trên đã được tạo tại thư mục /home/user/.
Xem thông tin CPU với lscpu
Tiện ích lscpu liệt kê thông tin chi tiết về CPU từ các file sysfs và /proc/cpuinfo lên màn hình. Đây là cách bạn có thể sử dụng lệnh này:
$ lscpuĐầu ra:
Kết quả đầu ra ở trên hiển thị kiến trúc CPU, số lượng CPU, lõi, model họ CPU, luồng, CPU cache, v.v…
Xem thông tin thiết bị chặn với lsblk
Tiện ích lsblk hiển thị thông tin về tất cả các thiết bị lưu trữ cơ bản trong hệ thống như ổ cứng, các phân vùng của nó và những ổ flash được kết nối với hệ thống.
$ lsblkBạn có thể sử dụng lệnh sau để xem nhiều thông tin chi tiết hơn về tất cả các thiết bị:
$ lsblk -aĐầu ra:
Xem thông tin thiết bị USB với lsusb
Lệnh lsusb liệt kê thông tin về tất cả các USB controller và những thiết bị được kết nối với chúng. Vui lòng chạy lệnh sau:
$ lsusbBạn cũng có thể sử dụng lệnh sau để xem nhiều thông tin chi tiết về từng thiết bị USB.
$ lsusb -vĐầu ra:
Đầu ra này hiển thị tất cả các USB controller và những thiết bị kèm theo.
Xem thông tin về các thiết bị khác
Bạn cũng có thể xem thông tin về các thiết bị sau trong hệ thống của mình:
- Thiết bị PCI
$ lspci- Thiết bị SCSI
$ lsscsi- Thiết bị SATA
$ hdparm [devicelocation] e.g. $ hdparm /dev/sda2Sau khi thực hành cùng với hướng dẫn này, bạn sẽ không bao giờ thất bại trong việc truy xuất thông tin về Linux và phần cứng cơ bản của hệ thống nữa. Điều này sẽ giúp bạn kiểm tra các thông số kỹ thuật của hệ thống và phần cứng hoặc phần mềm tiềm năng có tương thích với hệ thống của bạn hay không.
