Đại dịch coronavirus chủng mới (Covid-19) đang được các nhà khoa học gấp rút vào cuộc giải quyết với Trí tuệ nhân tạo và Khoa học dữ liệu. Các nhà nghiên cứu toàn cầu đang hợp tác về các đột phá khoa học để nhanh chóng triển khai và thử nghiệm vaccine mới, để xác định các điểm nóng về sự phát triển của bệnh và đề xuất các chiến lược với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Kể từ khi bùng phát coronavirus vào tháng 12 năm 2019 tại Trung Quốc, thế giới đã trải qua những giai đoạn dịch bệnh chưa có tiền lệ và nằm ngoài suy đoán của nhiều người. Có sự hoảng loạn ở khắp mọi nơi. Mọi người ra đường với chiếc khẩu trang, trong khi số khác bị nhốt trong nhà cả ngày để tránh lây nhiễm. Là một “công xưởng của thế giới”, có những lo ngại sự bùng phát sẽ tác động tiêu cực đến nền kinh tế Trung Quốc . 
Ảnh của Macau Photo Agency
Và giờ đây, thời điểm viết bài này, coronavirus đã lan ra toàn cầu số ca nhiễm đã tiếp cận gần mốc 200,000 người, trải dài từ châu Á đến tâm điểm mới là Châu Âu và đến Bắc Mỹ. Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố coronavirus là đại dịch toàn cầu đe dọa đến mọi mặt cuộc sống của người dân và nền kinh tế. Với việc đóng cửa ở khắp mọi nơi từ sân bay, đến các doanh nghiệp, giao thông và cả cộng đồng dân cư vùng tâm dịch bị phong tỏa để hạn chế tối đa dịch bệnh lây lan.
Từ những con số này, rõ ràng thế giới cần một giải pháp nhanh chóng và an toàn ngay bây giờ để chống lại sự lây lan của coronavirus. Giải pháp tốt nhất cho cuộc khủng hoảng y tế này là gì? Đây là nơi các công nghệ như AI và Machine Learning phát huy tác dụng của nó. Các phân tích đã thay đổi cách theo dõi và quản lý dịch bệnh, và do đó cứu sống nhiều người. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới đã áp dụng các phân tích và dữ liệu lớn khi xem xét coronavirus với tinh thần lạc quan trong việc tìm kiếm một giải pháp lâu dài.
Ảnh: Tổ chức Y tế Thế giới
Phân tích dữ liệu và dùng AI để đo lường và ngăn chặn coronavirus
Các phân tích và dữ liệu lớn đã trở thành một công cụ mạnh mẽ để chống lại các dịch bệnh chết người như coronavirus và SARS.
BlueDot là một start-up AI đã phát triển các hệ thống thông minh sàng lọc dữ liệu về con người để xác định khả năng xảy ra bệnh. Nền tảng AI từ BlueDot là một trong những tiến bộ công nghệ mới nhất sử dụng phân tích dữ liệu để lập bản đồ và ngăn ngừa bệnh tật. Một điều khá thú vị là BlueDot đã dự đoán đại dịch SARS và hóa ra là sự thật. Vụ dịch SARS xảy ra với những tác động tàn phá và cướp đi sinh mạng của gần 1.000 người. Cảnh báo bùng phát về coronavirus vào tháng 12 năm 2019 là một bằng chứng khác chứng thực bản chất mạnh mẽ của công nghệ AI. Điều này sau đó trở thành sự thật khi dịch bệnh trở thành xu hướng vào ngày 2 tháng 2 năm 2020.
Cảnh báo bùng phát về coronavirus vào tháng 12 năm 2019 là một bằng chứng khác chứng thực bản chất mạnh mẽ của công nghệ AI.
Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) là một công cụ được BlueDot sử dụng để theo dõi các bệnh với công ty đang thành công trong việc phát hiện các bệnh trên toàn cầu. Chẳng hạn, BlueDot phân tích ngôn ngữ của con người trên khắp thế giới và sử dụng thông tin để hỗ trợ họ dự báo dịch bệnh bùng phát. Học máy là một công nghệ khác được BlueDot sử dụng với các thuật toán cung cấp thông tin cập nhật về các trường hợp bệnh có thể xảy ra. Tuy nhiên, công nghệ #AI tại BlueDot giúp tiết kiệm thời gian và nguồn lực bằng cách trao quyền cho các chuyên gia y tế với thông tin về các biện pháp phòng ngừa. Thông thường, phòng bệnh gây ra các mối đe dọa so với dự đoán và nhờ các công cụ học máy, các chuyên gia y tế tập trung vào sự an toàn của bệnh nhân.
Insilico Medicine là một start-up khác tập trung vào việc sử dụng các phân tích trong phòng chống bệnh tật. Có trụ sở tại Maryland, Hoa Kỳ, Insilico Medicine hiện đang phát triển công nghệ sẽ thông báo cho các bác sĩ về các phân tử có khả năng chiến đấu chống lại coronavirus. Hệ thống AI tại Insilico Medicine rất nhanh và chính xác khi gần đây đã phân tích các phân tử và cung cấp phản hồi về các phân tử phù hợp để chống lại coronavirus. Công ty khởi nghiệp hiện đang phát triển một cơ sở dữ liệu thông tin phân tử mà các nhà nghiên cứu y tế có thể sử dụng trong các dự án của họ và hơn thế là chống lại các đợt bùng phát chết người bao gồm cả coronavirus.
Trường Y Harvard đang đi đầu trong nỗ lực tìm giải pháp cho coronavirus bằng cách sử dụng công nghệ máy học để xem xét dữ liệu và thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm hồ sơ bệnh nhân, phương tiện truyền thông xã hội và dữ liệu y tế công cộng. Là kết quả của một công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên , các nhà nghiên cứu tại Trường Y Harvard có thể tìm kiếm thông tin trực tuyến về coronavirus và hiểu vị trí hiện tại của vụ dịch. Ví dụ, NLP đang hỗ trợ phân biệt giữa những người phàn nàn về các triệu chứng coronavirus và những người thảo luận về căn bệnh này nhưng không bị ảnh hưởng. Theo HMS, các mô hình trong phương tiện truyền thông trực tuyến có thể tạo điều kiện phát hiện ra sự bùng phát vị trí và thúc đẩy nhận thức về các giải pháp tiềm năng.
Đại học Southampton cũng đang thực hiện các nỗ lực nghiên cứu về sự bùng phát coronavirus hiện tại với tổ chức sử dụng công nghệ AI để mô hình hóa dữ liệu từ các công cụ tìm kiếm để lập bản đồ ổ dịch. Theo các nhà nghiên cứu, công nghệ AI đang hỗ trợ họ hiểu các kiểu di chuyển của coronavirus từ Vũ Hán đến các khu vực khác của Trung Quốc và phần còn lại của thế giới. Các công nghệ #machinelearning và #AI này đã hỗ trợ các nhà nghiên cứu dự đoán virus, cấu trúc và phương pháp lây lan của nó. Do đó, điều này sẽ giúp các chuyên gia y tế hiểu các giải pháp cần thiết để chống lại sự lây lan của virus.
Những công nghệ Machine Learning và AI này đã hỗ trợ các nhà nghiên cứu dự đoán virus, cấu trúc và phương pháp lây lan của nó
Công nghệ hệ thống thông tin địa lý (Geographic Information Systems)
Công nghệ GIS đã trở thành một công cụ quan trọng để ngăn chặn sự lây lan của virus corona, với Đại học John Hopkins dẫn đầu trong lĩnh vực này. Ví dụ: một tổ chức có bảng điều khiển hiển thị tất cả các trường hợp nhiễm coronavirus trên toàn thế giới như được thấy trong sơ đồ bên dưới:
Ảnh: John Hopkins
Khai thác dữ liệu là rất quan trọng để công nghệ GIS hoạt động vì sử dụng thông tin để phát hiện các khu vực nơi mọi người nói về căn bệnh này. Các trang web truyền thông xã hội là nguồn thông tin tốt cho GIS vì công nghệ lập bản đồ khu vực quan tâm nơi mọi người đang nói về coronavirus. Theo đó, các biện pháp phòng ngừa có thể được thực hiện do các bản đồ nhiệt này có thể theo dõi tốt hơn cả vị trí và sự lây lan của bệnh. Mười năm trước, thực tế không thể theo dõi bệnh tật; ngày nay, với AI, học máy và GIS, khai thác dữ liệu và trích xuất thông tin chi tiết vừa dễ dàng và mạnh mẽ hơn ở các virus định vị. Điểm mấu chốt: thời gian đáp ứng phòng ngừa nhanh hơn ngày hôm nay.
Kế hoạch hành động của Tổ chức Y tế Thế giới chống lại coronavirus (COVID-19)
WHO đang dẫn đầu các nỗ lực chống lại chống sự lây lan của virus corona với các chuyên gia toàn cầu triệu tập tại Thụy Sĩ để bố trí kế hoạch. Ưu tiên hàng đầu theo WHO là xác định thông tin có sẵn về coronavirus để lập bản đồ tốt hơn về tình hình và phát triển các giải pháp cụ thể. Thứ hai, WHO đang đo lường các lỗ hổng trong đợt bùng phát virus hiện tại để thúc đẩy sự hợp tác cần thiết để ngăn chặn sự lây lan hơn nữa .
Tài trợ nghiên cứu về coronavirus là một lĩnh vực quan trọng khác được WHO chú trọng với tổ chức kêu gọi các chính phủ và tổ chức huy động các nguồn lực theo phương thức bình đẳng. Một phần của kế hoạch là phát triển các biện pháp sẽ ngăn chặn sự lây lan thêm của coronavirus trong tương lai. Cuộc họp đặc biệt do WHO triệu tập cũng sẽ thảo luận về phát triển vaccine và thuốc để ngăn chặn dịch bệnh bùng phát.
Bác sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus, giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới luôn đi đầu trong việc chống lại coronavirus và kêu gọi sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu và nhà khoa học. Theo giám đốc WHO, thành công chống lại đại dịch coronavirus nằm ở cộng đồng nghiên cứu làm việc cùng nhau để chống lại sự bùng phát bằng cách mang những tâm trí tốt nhất lại với nhau. Sự hợp tác nghiên cứu toàn cầu về phòng chống bệnh truyền nhiễm trong quan hệ đối tác với WHO hiện đang làm việc suốt ngày đêm để nỗ lực nghiên cứu mũi nhọn như công nghệ cần thiết để giải quyết sự bùng phát của coronavirus.
Bên cạnh việc tài trợ cần thiết để tạo ra các giải pháp cho sự bùng phát coronavirus hiện tại , WHO đang khuyến khích phổ biến dữ liệu giữa các nhà nghiên cứu, chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp để chống lại căn bệnh này tốt hơn. Theo WHO, chia sẻ thông tin sẽ đảm bảo rằng virus được hiểu rõ và công chúng sẽ tham gia vào cuộc chiến bằng cách áp dụng các thực tiễn tốt nhất. Trách nhiệm tập thể là một ưu tiên khác được thảo luận tại cuộc họp tại Geneva với các đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết của các khuôn khổ và kế hoạch thực hiện sẽ ứng phó với khủng hoảng đúng hạn.
Bên cạnh việc tài trợ cần thiết để tạo ra các giải pháp cho sự bùng phát coronavirus hiện tại, WHO đang khuyến khích phổ biến dữ liệu giữa các nhà nghiên cứu, chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp để chống lại căn bệnh này tốt hơn
Trung Quốc đang làm gì để chống lại coronavirus?
Trí tuệ Nhân tạo là công nghệ được Trung Quốc ưu tiên hàn đầu sử dụng để ngăn chặn sự bùng phát của coronavirus. Các công ty công nghệ ở Trung Quốc đang phát triển các ứng dụng để giúp mọi người xác nhận các chuyển động của họ trong thời kỳ bùng phát là một biện pháp an toàn và để tránh lây lan thêm. Dữ liệu từ các chuyến tàu là một ví dụ về sàng lọc hành khách nơi các ứng dụng kiểm tra sự di chuyển và liên lạc của mọi người.
Thứ hai, các công ty công nghệ ở Trung Quốc đang phân tích thông tin chuyến bay của hành khách với các trường hợp khác như ở Quảng Châu, nơi robot AI đang nhắc nhở mọi người đeo khẩu trang để phòng bệnh. Những sáng kiến này cho thấy các giải pháp công nghệ được Trung Quốc áp dụng vào giữa cuộc khủng hoảng này. Phân tích dự đoán từ dữ liệu đang thay đổi cách tiếp cận của quản lý ổ dịch bằng cách cung cấp các bản cập nhật sau đó là các bản cập nhật bổ sung.
Phân tích dữ liệu, AI và Machine Learning là mấu chốt trong việc giải quyết sự bùng phát của coronavirus. WHO cảnh báo rằng không thể sớm dự đoán được đỉnh dịch vì độ phủ của coronavirus đã bao trùm lên toàn cầu, và cần phải nổ lực rất nhiều trong việc đưa công nghệ vào việc kiểm soát cơn đại dịch này.
