Từ chuyện smartphone ‘đường lưỡi bò’ nói về điện thoại chính hãng, xách tay

Thế nào là hàng chính hãng?

Trước đây, việc phân biệt hàng chính hãng và xách tay khá rõ ràng. Hàng chính hãng là sản phẩm do một hãng cung cấp cho nhà phân phối được ủy quyền chính thức tại Việt Nam bán ra. Chẳng hạn, điện thoại Nokia hiện nay do hai nhà phân phối FPT Trading và Lucky phân phối chính thức, do đó sản phẩm không có tem của hai nhà phân phối này được xem như hàng không chính hãng.

Tuy nhiên gần đây khái niệm chính hãng không còn được phân định rạch ròi như trên. Giả sử một người mua điện thoại Nokia từ Singapore về Việt Nam thì đó chắc chắn là hàng xách tay. Hoặc một nhà buôn mua một lô hàng điện thoại Nokia từ nước ngoài, nhập lậu về Việt Nam rồi bán ra cho các cửa hàng nhỏ lẻ bên ngoài, thì chắc chắn là hàng xách tay. Tuy nhiên nếu một nhà phân phối cũng nhập điện thoại Nokia về, có giấy tờ hải quan đàng hoàng, nộp thuế đúng nghĩa vụ, thì cũng tự gọi mình đang bán hàng chính hãng, dù họ không được đại diện thương hiệu Nokia tại Việt Nam chỉ định phân phối.

Các nhà phân phối theo hình thức nói trên lấy lý do nhập hàng từ kho Nokia ở thị trường quốc tế, có giấy tờ đầy đủ, chính sách bảo hành đàng hoàng, thì chắc chắn họ đang bán hàng chính hãng. Trong khi đó, những nhà phân phối do Nokia ủy quyền chắc chắn không nghĩ như vậy, vì chỉ có những nhà phân phối được hãng ủy quyền mới gọi là phân phối hàng chính hãng.

Câu chuyện phân phối điện thoại Oppo lùm xùm trước đây là ví dụ. Thời điểm tháng 4 năm ngoái, FPT Trading nhập điện thoại Oppo về bán nhưng không thông qua nhà phân phối chính thức Oppo tại Việt Nam, do đó đã gây ra tranh cãi giữa đôi bên. Cuối cùng FPT Trading đã không bán điện thoại Oppo nữa. Hoặc gần đây nhiều cửa hàng lớn bán điện thoại Apple tại Việt Nam nhưng không có mã VN/A (sản phẩm dành riêng cho thị trường Việt Nam) đã bị người dùng phản ứng. Người mua đặt vấn đề tại sao gọi iPhone chính hãng nhưng điện thoại lại không phải của thị trường Việt Nam mà của thị trường khác.

Nhà phân phối Digiworld cũng lên tiếng cho rằng, công ty đang là nhà phân phối duy nhất sản phẩm Xiaomi tại thị trường Việt Nam, do đó chỉ sản phẩm do công ty phân phối, dán tem Digiworld mới là hàng Xiaomi chính hãng. Chẳng hạn có trường hợp người dùng mua pin dự phòng Xiaomi nhưng khi sạc làm cho điện thoại bị nóng lên, do đó mang đến Digiworld để được bảo hành hay đổi mới (theo chính sách của hãng) nhưng không được đáp ứng. Do người này mua pin ở nơi cũng gọi là bán hàng chính hãng, nhưng lại không dán tem do Digiworld phân phối.

Một chiếc Xiaomi Radmi Note 4 dán tem Digiworld.

Khái niệm sản phẩm chính hãng hay xách tay từ những ví dụ trên cho thấy đang có những mập mờ. Tuy vậy rất khó để nói chuyện đúng/sai rõ ràng giữa một bên bán hàng chính hãng do hãng ủy quyền, một bên nhập trực tiếp từ hãng ở nước ngoài và có giấy tờ chứng minh đầy đủ, nộp thuế đàng hoàng, bảo hành rõ ràng, vì khái niệm “chính hãng” cũng chỉ là một cách nói, không quy định rõ ràng trong luật. Nhưng có một điều chắc chắn rằng, chỉ có hàng được hãng ủy quyền cho nhà phân phối chính thức thì mới được hãng áp dụng các chính sách dành cho thị trường Việt Nam (như đổi mới pin Xiaomi chẳng hạn), hoặc ít nhất là ưu tiên hàng dành cho thị trường Việt Nam trước (trong trường hợp sửa chữa, bảo hành).

Ở góc độ người dùng, dù mua sản phẩm gì cũng nên xem xét chất lượng sản phẩm, chế độ bảo hành, tính chính quy không vi phạm pháp luật của sản phẩm, thêm vào đó là những hỗ trợ từ hãng,… đồng thời tránh các trường hợp mua phải sản phẩm có thông tin vi phạm chủ quyền như trường hợp điện thoại Xiaomi hàng xách tay như trong bài này.